Istorija

Tokom političke krize nakon otcjepljenja Hrvatske i Slovenije od Jugoslavije, 25. juna 1991. godine, Srbi su stvorili posebnu skupštinu 24. oktobra pod nazivom „Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini“. Datuma 21. novembra 1991. godine skupština je objavila da sve opštine, mjesne zajednice, i naseljena mjesta gdje je više od 50% stanovnika glasalo da SR Bosna i Hercegovina ostane u Jugoslaviji, postaju dijelom „srpskih autonomnih teritorija“.
9. januara 1992. godine, ova skupština je proglasila „Republiku Srpsku Bosnu i Hercegovinu“, dok je 28. februara donijet Ustav Republike Srpske Bosne i Hercegovine, u kojem je pisalo da teritorija ove republike obuhvata srpske autonomne oblasti, opštine i druge srpske etničke entitete u SR Bosni i Hercegovini. Republika bi se sastojala ne samo od svih područja gdje su Srbi bili većina, nego također i od „mjesta gdje je srpski narod manjina zbog genocida nad njim tokom Drugog svjetskog rata“.[10]Republika Srpska Bosna i Hercegovina je proglašena dijelom jugoslovenske federalne države.

5. aprila 1992. godine je krnja Vlada SR Bosne i Hercegovine proglasila nezavisnost, a nakon tri dana promjenu imena u Republika Bosna i Hercegovina. Evropska zajednica je priznala nezavisnost SR Bosne i Hercegovine 6. aprila 1992. godine. 7. aprila, Srpska Republika Bosna i Hercegovina proglašava nezavisnost od Bosne i Hercegovine i ostanak u Jugoslaviji. Ipak, kada su Srbija i Crna Gora kao jedine de facto preostale jugoslovenske republike, 27. aprila 1992. godine proglasile Saveznu Republiku Jugoslaviju, Republika Srpska i Republika Srpska Krajina su same po sebi izdvojene iz granica federacije, iako sve do 1995. godine to nisu priznale.

12. maja 1992. godine, tokom sjednice skupštine Srba, Radovan Karadžić je objavio šest „strategijskih ciljeva“ srpskog naroda u Bosni i Hercegovini:

Uspostaviti državne granice koje bi odvojile srpski narod od druga dva naroda.
Uspostaviti koridor između Semberije i Bosanske Krajine.
Uspostaviti koridor u Podrinju, što znači ukinuti stanje Drine kao granice srpskih država.
Uspostaviti granicu na Uni i Neretvi.
Podijeliti Sarajevo u srpske i bošnjačke dijelove, te uspostaviti sposobne državne vlasti u oba dijela.
Osigurati pristup Jadranskom moru.
Tokom iste sjednice, skupština Srba je uspostavila Vojsku Republike Srpske (VRS) i izabrala Ratka Mladića da bude zapovjednik drugog vojnog distriktaJugoslovenske armije. Pred kraj maja 1992. godine i povlačenja jugoslovenskih snaga sa prostora bivše SR Bosne i Hercegovine, drugi vojni distrikt je postao glavni štab vojske Republike Srpske. 12. avgusta 1992. godine naziv Srpska Republika Bosna i Hercegovina je promenjen u Republika Srpska.
Rat u Bosni i Hercegovini je trajao od 1992. do 1995. godine. 30. avgusta 1995. godine NATO pakt pokreće bombardovanje Republike Srpske („Operacija Namjerna sila“). Rat je okončan potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma, 21. novembra 1995. godine. Republika Srpska je međunarodno priznata kao jedan od dva entiteta koji čine Bosnu i Hercegovinu (drugi entitet je Federacija Bosne i Hercegovine). Republika Srpska obuhvata 49% teritorije Bosne i Hercegovine, a Federacija Bosne i Hercegovine 51%.
Arbitražnom odlukom o statusu Brčkog, te uspostavljanjem Distrikta Brčko BiH 2000. godine, posjed teritorije oba entiteta je smanjen za otprilike 0,5 — 1,0%. Brčko distrikt je po Arbitražnoj odluci stavljen pod međunarodnu upravu supervizora koji de facto ima zakonodavnu, izvršnu i sudsku vlast u distriktu. On izdaje naloge kojima donosi zakone i uredbe, i imenuje i razrešava službenike i funkcionere Brčko distrikta.
Tokom godina nakon Dejtonskog sporazuma, neke ingerencije Republike Srpske koje su dejtonskim Ustavom Bosne i Hercegovine i njegovim aneksima bile definisane kao nadležnosti entiteta prenesene su na nivo Bosne i Hercegovine (carinska i granična služba, vojska, pravosuđe – osnivanjem Suda BiH i Visokog sudskog i tužilačkog savjeta BiH itd). Visoki predstavnik za Bosnu i Hercegovinu je nametnuo veliki broj amandmana na Ustav Republike Srpske.

Lična karta

Republika Srpska je proglašena 09. januara 1992. godine, a entitetom Bosne i Hercegovine verifikovana Dejtonskim mirovnim sporazumom 21.11.1995. godine. Republika Srpska graniči sa Srbijom, Crnom Gorom i Republikom Hrvatskom i entitetom Federacijom Bosne i Hercegovine.

Ukupna dužina granice Republike Srpske iznosi oko 2170 kilometara, od čega se 1080 kilometara odnosi na razgraničenje sa Federacijom Bosne i Hercegovine.

Ako bi teritorija Republike Srpske, sa površinom koju ima, bila u obliku kruga, ukupna dužina njenih granica bi onda iznosila svega 561 kilometara.

Teritorija Republike Srpske se nalazi izmđju 42° 33′ i 45° 16′ sjeverne geografske širine, te 16° 11 ‘ i 19° 37’ istočne geografske dužine. Zahvata sjeverni i istočni dio geoprostora Bosne i Hercegovine.

Površina: 25 053 km2, ili 49% teritorije Bosne i Hercegovine

Broj stanovnika: Oko 1.400.000

Službeni jezik: Srpski, Hrvatski i Bošnjački

Religije: Pravoslavci, Katolici, Muslimani i ostali

Administrativno sjedište: Banja Luka (oko 250.000 stanovnika)

Klima: Kontinentalna, planinska, sub-planinska i mediteranska

Vremenska zona: GMT+1hour

Valuta: Konvertibilna marka – 1 EUR=1.95KM

Električna energija: 220 V, 50Hz

Banke i pošte: Većina banaka i pošta su otvorene od 08.00 do18.00 časova radnim danom i od 08.00 do 14.00 subotom.

Prodavnice: Prehrambene prodavnice su uglavnom otvorene od 06.00 do 21.00 čas radnim danima i subotom i od 06.00 do 16.00 časova nedjeljom. Uvećim gradovima rade i dragstori, prodavnice koje su otvorene 24 časa dnevno.

Apoteke: Otvorene od 08.00 do 20.00 časova radnim danom i subotom od 08.00 do15.00 časova. U svim gradovima rade dežurne apoteke koje su na usluzi non-stop.

Kreditne kartice: Visa, Master Card, Diners i dr. su prihvaćene u većini većih prodavnica, hotela i restorana.

Telefonske usluge: Za pozive prema Republici Srpskoj iz inostranstva pozivni broj zemlje je +387.

Važniji telefonski brojevi
Policija: 122
Vatrogasci: 123
Hitna pomoć: 124
Pomoć na putu: 1285

Grb i zastava

ZASTAVA Republike Srpske je pravougaono polje, proporcija 1 (visina) prema 2 (dužina) sa horizontalno raspoređenim poljima podjednake visine – crveno iznad plavog iznad belog. Sadrži panslavenske boje crvenu plavu i belu. Kao srpska zastava u upotrebi je od 1835. godine. Kao zastava Republike Srpske se počela primenjivati od 9. januara 1992. godine. Svojim izgledom, sasvim je jednaka zastavi Republike Srbije.

AMBLEM – Stilizovani inicijali „RS“, crveno-plavo-bela trobojka su u kružnoj sredini amblema uivičenog hrastovim zlatnim lišćem. Na obodu amblema ćirilicom i latinicom napisano Republika Srpska, a na amblemu se nalazi i oslikana kruna Kotromanića.

GRB Republike Srpske sadrži crveni štit na kojem se nalazi srebreni dvoglavi orao na čijim je grudima štit sa srebrenim krstom. Grb drže dva crvena lava. Na spoljnom ramenu svaki od držača ima kružni zlatom oivičeni štit i to na desnom držaču u plavom polju zlatna otvorena kraljevska kruna sa tri krina u vijencu, a na lijevom u crvenom polju tri srebrne trake. Postament je zlatni ornamentalni troplet.
* Novi grb Republike Srpske još uvijek nije usvojen.

Himna

MOJA REPUBLIKA

Tamo gdje najljepša se zora budi
Časni i ponosni žive dobri ljudi
Tamo gdje se rađa našeg sunca sjaj
Stamen, prkosan je moj zavičaj

Za njega svi se sad pomolimo
Drugu zemlju mi nemamo
U srcu mom samo je jedan dom
U srcu je velika moja republika

U srcu mom najljepša zvijezda sja
Moja republika, Republika Srpska
Tamo gdje su naši preci davni
Ime upisali u svaki korak slavni

Tamo gdje se rađa našeg sunca sjaj
Stamen i prkosan je moj zavičaj
Za njega svi se sad pomolimo
Drugu zemlju mi nemamo

U srcu mom je jedan dom
U srcu je velika moja republika
U srcu mom najljepša zvijezda sja
Moja republika, Republika Srpska

Geografija

Republika Srpska je državni entitet, nastao po završetku troipogodišnjeg građanskog rata (1992-1995) Dejtonskim mirovnim sporazumom i potpisivanjem mira u Parizu 14 decembra 1995. godine. Republika Srpska je danas parlamentarna republika sa ograničenim međunarodnim subjektivitetom. Stoga ona neke svoje interese ostvaruje posredstvom zajedničkih organa vlasti na nivou Bosne i Harcegovine kao medjunarodno priznate države. Glavni grad Republike Srpske je Srpsko Sarajevo, a najveći grad Banja Luka sa više od 200.000 stanovnika predstavlja administrativni, privredni i kulturni centar Republike Srpske.

Položaj, veličina i granice
Teritorija Republike Srpske nalazi se izmedju 42°° 33 ‘ i 45°° 16 ‘ sjeverne geo-grafske širine, te 16°°11 ‘ i 19 °° 37 ‘ istočne geografske dužine. Zauzima manji dio jedinstvenog srpskog etničkog prostora zapadno od Drine, odnosno zahvata sjeverni i istočni dio geoprostora Bosne i Harcegovine. Veliki dio sprskog geoprostora je prema Dejtonskom sporazumu ostao izvan Republike Srpske – dio Krajine, Ozrena, Posavine i Hercegovine, dijelovi Podrinja, sarajevske kotline, te dio Jadranskog primorja. Republika Srpska ima površinu od 25053 km kvad. ili 49% teritorije Bosne i Harcegovine na kojoj živi 1.391.503 stanovnika, što je svrstava medju najmanje evropske zemlje.

Republika Srpska spada u grupu kontitentalnih zemalja – nema znači izlaza na more, što je karaktiristika zemalja sa nepovoljnim geografskim položajem. Međutim, za opstanak i razvoj neke zemlje nije odlučujuće to da li ima ili nema izlaz na more (npr. Češka, Švajcarska, Austrija i dr). Republika Srpska je smještena na kontaktu dviju velikih prirodno-geografskih i društveno-ekonomskih regionalnih cjelina-panonske i mediteranske. U saobraćajno-geografskom smislu ovakav njen položaj ima poseban značaj, jer je prosjecaju vitalne komunikacione veze. To se prvenstveno odnosi na meridijanski pravac koji međusobno povezanim riječnim dolinama Bosne i Neretve, presjecajući dinarski planinski kompleks povezuje srednjoevropsku i mediteransku makroregiju. Ništa manjeg značaja nije niti uporedni pravac koji povezuje Republiku Srpsku sa centralnobalkanskim i zapadnoevropskim prostorom. U tom pogledu je neophodno istaći važnost izlaza Republike Srpske na rijeku Savu kojom se veže na evropsku riječnu saobraćajnicu Rajna-Majna-Dunav. Dakle, prostor Republike Srpske predstavlja sponu Panonskog i Jadranskog basena, s jedne strane i Zapadne Evrope i centralnog Balkana, s druge strane. Tako determinisan njen položaj u geopolitičkom smislu ima dvojak karakter – u mirnodopskim prilikama on je pozitivan, dok je u ratnim uslovima, naročito ako se ima u vidu izduženost i izlomljenost granica on postaje izuzetno nepovoljan.

Veličina, oblik i granice Republike Srpske
Granice Republike Srpske su određene međunarodno priznatom granicom prema SR Jugoslaviji i Republici Hrvatskoj i međuentitetskom granicom prema Federaciji Bosne i Harcegovine. I jedna i druga je uspostavljena bez poštovanja osnovnih principa razgraničenja među narodima (etnički, istorijski, prirodno-geografski, funkcionalno-ekonomski, vojnostrate{ki i dr). U odnosu na površinu svoje teritorije Republika Srpska ima nesrazmjerno duge i nepravilne granice. One su jako izdužene i izlomljene praveći na pojedinim mjestima uske pojaseve (tzv. «džepove») kojima se vežu srpski prostori. Takav najuži i najosetljiviji pojas je onaj oko grada Brčko čija je širina svega 5 km. Ukupna dužina granice Republike Srpske iznosi oko 2170 km, od čega na međuenntitetsku granicu otpada 1080 km. Ako bi teritorija Republike Srpske sa površinom koju ima bila u obliku kruga, ukupna dužina njenih granica bi onda iznosila svega 561 km. To znači da je koeficijent razuđenosti granice 3,6 što je rijetkost u svijetu, i jedino bi se mogla porediti sa Čileom.

Republika Srpska ima atipičan oblik državnog teritorija čiji je sjeverni dio izdužen u pravcu zapad-istok, a istočni u pravcu sjever-jug. Ovakav neobičan oblik predstavlja otežavajuću okolnost unutrašnje komunikacije i ekonomske integracije međusobno udaljenih zapadnih i južnih dijelova Republike, pa se time postavlja problem i njene cjelovitosti.

Prirodne odlike
Prirodne odlike Republike Srpske su veoma složene, što je rezultat njene pripadnosti različitim prirodnogeografskim cjelinama i njihovoj geomorfološkoj evoluciji.

U geomorfološkom izgledu na prostoru Republike Srpske se smjenjuju različiti oblici. U sjevernom peripanonskom dijelu brežuljkasti tereni izgrađeni od kenozojskih naslaga postepeno se spuštaju u ravničarske prostore sa aluvijalnim zaravnima i riječnim terasama koji ujedno čini i najplodniji dio Republike Srpske. Na tom prostoru izdižu se samo nekoliko usavljenih planina – Kozara, Prosara, Motajica, Vučijak i Trebovac, te krajnji sjevero-istočni ogranci Majevice. Prema jugu ravničarski prostor preko brežuljkastog terena prelazi u planinsko područje koje zauzima i najveći dio površine Republike Srpske.

Banja Luka, kao jedini makroregionalni i vodeći privredni i kulturni centar Republike Srpske, razvio se na obalama rijeke Vrbas, a u dolini Save subregionalni centar Bijeljina, odnosno na Trebišnjici regionalni centar Trebinje. U dolini Sane i u blizini rudnih ležišta razvio se važan subregionalni centar Prijedor, slično kao i u dolini Drine regionalni centar Zvornik. Na ušću Spreče u Bosnu, razvio se regionalni centar Doboj, na ušću Sane u Unu Novi Grad, te na ušću Ćehotine u Drinu regionalni centar Foča. U dolinama ovih, kao i drugih manjih rijeka smještena su takođe brojna gradska naselja različitog centraliteta.

Proces industrijalizacije i modernizacije saobraćajne mreže nakon Drugog svetskog rata nisu značajnije uticali na prostorni razmještaj gradskih naselja, ali su podstakli proces urbanizacije. Naime, razvijeni gradski centri su se širili i na okolna ruralna naselja i istovremeno njihov broj funkcija se povećavao. Pored toga, neka ruralna naselja poprimila su brojne urbane funkcije (izgrađeni industrijski pogoni, otvorene trgovine, ambulante, škole, sportski tereni i sl.) i imaju tendenciju prerastanja u gradska naselja.

Veći gradovi Republike Srpske su

Banja Luka (225.843),
Bijeljina (109.753),
Prijedor (99.123),
Doboj (80.944),
Gradiška (61.775),
Zvornik (51.996),
Prnjavor (50.084),
Teslić (49.313),
Derventa (42.997),
Laktaši (40.526),
Kozarska Dubica (35.117),
Trebinje (31.459),
Foča (25.641),

Napomene: Grad Brčko (38.479) nalazi se u Distriktu Brčko, koji je pod zajedničkom upravom Republike Srpske i Federacije Bosne i Hercegovine. Mnogi gradovi Republike Srpske su u vrijeme civilnog rata u Bosni i Hercegovini dobili prefikse izvedene od pridjeva srpski: Srpski Brod (Brod), Srbinje (Foča), Srpsko Sarajevo (Istočno Sarajevo), itd. Kasnije su mnogim od ovih gradova vraćena stara imena, ili su dobili nova imena bez prefiksa srpski. Primjera radi, današnji Brod se prije rata zvao Bosanski Brod, da bi mu tokom rata ime bilo promijenjeno u Srpski Brod, a danas se zove samo Brod.

Gradovi

Spisak gradova
Banja Luka Bijeljina Bileća Brčko Bratunac Čajniče Derventa Doboj Gacko Gradiška Han Pijesak Kalinovik	Kneževo Kozarska Dubica Lopare Ljubinje Milići Modriča Mrkonjić Nevesinje Novi Grad Pale Prijedor Prnjavor	Rogatica Rudo Skelani Sokolac Srbac Srbinje Srebrenica Istočno Sarajevo Šamac Šekovići Šipovo Teslić	Trebinje Trnovo Ugljevik Višegrad Vlasenica Vukosavlje Zvornik

Opštine

1. Berkovići
2. Bijeljina
3. Bileća
4. Bratunac
5. Bosanski Brod
6. Bosanska kostajnica
7. Višegrad
8. Vlasenica
9. Vukosavlje
10. Gacko
11. Grad Banja Luka
12. Grad Istočno Sarajevo
13. Gradiška
14. Derventa
15. Doboj
16. Donji Žabar
17. Zvornik
18. Istočni Drvar
19. Istočni Mostar
20. Istočni Stari Grad
21. Jezero
22. Kalinovik
23. Kasindo
24. Kneževo
25. Kozarska Dubica
26. Kotor Varoš
27. Krupa na Uni
28. Kupres
29. Laktaši
30. Lopare
31. Lukavica
32. Ljubinje
33. Milići

34. Modriča
35. Mrkonjić Grad
36. Nevesinje
37. Novi grad
38. Osmaci
39. Oštra luka
40. Pale
41. Pelagićevo
42. Petrovac
43. Petrovo
44. Prijedor
45. Prnjavor
46. Ribnik
47. Rogatica
48. Rudo
49. Sokolac
50. Srbac
51. Srebrenica
52. Teslić
53. Trebinje
54. Trnovo
55. Ugljevik
56. Ustiprača
57. Foča
58. Han pijesak
59. Čajniče
60. Čelinac
61. Šamac
62. Šekovići
63. Šipovo

Zakon o teritorijalnoj organizaciji i lokalnoj samoupravi Republike Srpske
«Službeni glasnik Republike Srpske», broj: 11/94, 6/95, 26/95, 15/96, 17/96, 19/96 i 6/97.

Odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine „Službeni glasnik BiH“, broj: 46/04 i „Službeni glasnik Republike Srpske», broj: 93/04.

Ekonomija

Bosna i Hercegovina, a tim i Republika Srpska kao jedan od dva ravnopravna entiteta, ocjenjena je kao zemlja koja je ostvarila najveći skok u realizaciji tranzicijskih reformi, i time iz postkonfliktne prešla u krug zemalja u tranziciji. Postizanje makroekonomske stabilnosti potvrđeno je od strane Evropske banke za obnovu i razvoj izvještajem za 2004. godinu.

Pozitivnu dinamiku razvoja u Republici Srpskoj ilustruju i makroekonomski pokazatelji.

Inflacija koja je krajem 2000. godine iznosila 16%, od tada je jednocifrena i uglavnom se kreće između 1 – 2%, industrijska proizvodnja je u porastu, a bilježi se i blagi pad nezaposlenosti.

Dotoci direktnih stranih investicija su povećani dvostruko između 2000. te i 2003. godine, dostižući gotovo pet odsto BDP.

Godine 2004., Republika Srpska je primila više stranih investicija nego svih prethodnih godina o čemu svjedoče i sporazumi o strateškom partnerstvu zaključen između Rudnika željezne rude “Ljubija” Prijedor i vodećeg svjetskog proizvođača čelika, britanske kompanije “LNM” kao i sporazum o strateškom partnerstvu zaključen između ruske kompanije “Južuralzoloto” i Rudnika olova i cinka “Sase” Srebrenica.

Republika Srpska je od 2001. godine pokrenula značajne reforme u oblasti poreskog sistema koje su obezbijedile smanjenje poreskog opterećenja na 28,6% što je jedno od najnižih u regionu.

Poreske stope od 10% poreza na dobit i poreza na dohodak građana najniže su u Evropi i izuzetno stimulativne za strana ulaganja. Takođe, potrebno je dodati da ne postoje zakonska ograničenja u iznošenju dobiti.

Veći svobuhvat poreskih obveznika, povećanje budžetskih prihoda i stvaranje stabilnog fiskalnog sistem bile su neophodne pretpostavke za daljnje reforme u oblasti carina i poreza što je trenutno prioritetan zadatak domaćih vlasti.

Ekonomskom politikom za 2005. godinu u Republici Srpskoj, pored nastavka ekonomskog rasta, definisani su slijedeći prioriteti:

• Ubrzanje procesa privatizacije i restrukturisanja preduzeća
• Stvaranje povoljnijeg poslovnog ambijenta uz korišćenje čvrstog budžetskog ograničenja u funkciji smanjenja javne potrošnje i nastavak izmirenja obaveza po osnovu Zakona o izmirenju unutrašnjeg duga
• Investiranje u infrastrukturne projekte i implementacija Programa javnih ulaganja
• Smanjenje deficita tekućeg računa (uvoza – izvoza)
• Reforma u oblasti PIO i zdravstvene zaštite

Stvaranje samostalne i vitalne privrede u Republici Srpskoj, odnosno u BiH, koja će ostvariti konkurentnost i u regionalnom i međunarodnom kontekstu najvažniji je prioritet u narednom srednjeročnom periodu. Stoga, korporativno restrukturiranje, predstavlja dugo odgađane, kompleksne reforme koje se usmjeravaju na ostvarivanje efikasnosti i profitabilnosti domaćih preduzeća je neophodan uslov za značajniji ekonomski rast.

Aktivnosti u Republici Srpskoj su usmjerene ka ubrzanju privatizacije pojednostavljenjem procedura i reformisanjem, kako tržišta hartija od vrijednosti, tako i sadašnjih privatizacionih investicionih fondova koji se usmjeravaju ka tzv. investicionim fondovima.

Među uspješno privatizovanim strateškim preduzećima u kojima je pokrenuta ili uvećana proizvodnja uz pomoć stranih investitora, u Republici Srpskoj potrebno je posebno istaći: “Celeks” Banja Luka, “Vitaminka” Banja Luka, Tvornica glinice “Birač” Zvornik (pokretanjem proizvodnje u ovom preduzeću pokrenuta je i proizvodnja u Rudniku Boksita Milići) i Tvornica keksa i vafla “Mira” Prijedor.

Usvajanje standarda za računovodstvenu regulativu u skladu sa međunarodnim standardima kao i jačanje vanjske revizije predstavlja snažan instrument za povećanje stepena povjerenja među investitorima.

Kao sektore koji, i po ocjeni Svjetske banke i MMF-a, imaju potencijal za budući rast u Republici Srpskoj su: šumarstvo i obradu drveta, prerada rudnog bogatstva, sektor električne energije ili obrada tekstila i kože.

Republika Srpska ima veoma značajne mogućnosti za daljnja ulaganja u razvoj poljoprivrede i turizma. Osnovne mjere za oživljavanje privrede Republike Srpske sastoje se u ostvarivanju Programa javnih ulaganja Republike Srpske koji proizilazi iz Razvojne strategije BiH, dijela koji se odnosi na Republiku Srpsku i pored već spomenutog ubrzanja privatizacije podrazumijeva i restrukturiranje preduzeća.

Da bi napori na restruktuiranju preduzeća bili uspješni usvojena je politika budžetskih ograničenja kroz smanjenja subvencija i zaostalih neizmirenih obaveza te pokrenuti procesi stečaja za neodržive kompanije, a u toku je reforma registracije preduzeća.

Poboljšanju poslovne i investicione klime doprinosi i realizacija najznačajnijijeg projekta za Republiku Srpsku, u ovom trenutku, a to je izgradnja autoputa Banja Luka – Gradiška iz sopstvenih i kreditnih sredstava u vrijednosti od 300 miliona KM.

U toku 2004. godine, otpočela je gradnja prve dionice autoputa Banja Luka – Gradiška što će značajno podići ukupan nivo privrednih aktivnosti, kao i projekat gradnje brze autoceste Banja Luka – Doboj u vrijednosti od 150 miliona KM, na bazi koncesije.

Vlada Republike Srpske je, nedavno, potpisala i Ugovor o koncesiji za izgradnju dvije hidroelektrane na srednjem toku rijeke Vrbas u vrijednosti od 350 miliona konvertibilnih maraka.

Primjer nekoliko navedenih projekata ilustruje sliku Republike Srpske kao poželjni investicioni ambijenta.

Klima

Različiti klimatski uticaji koji se osjećaju na prostoru Republike Srpske su rezultat prirodnih elementa i zakonitosti opšte cirkulacije vazdušnih masa na širem prostoru. Sjeverni peripanonski dio pripada umjereno kontinentalnom klimatskom pojasu u kome se osjeća i panonski (stepski) klimatski uticaj sa sjevera. Ljeta su topla, a zime većinom umjereno hladne, sa prosječnom godišnjom temperaturom iznad 10°C. Padavine su uglavnom ravnomjerno raspoređene, a najveće količine se izlučuju kada su i najpotrebnije poljoprivrednim kulturama (maj, jun). Količina padavina po pravilu opada idući od zapada (1500 mm) prema istoku (700 mm) zbog uticaja zapadnih vazdušnih strujanja.

laninska i planinsko-kotlinska (predplaninska) varijanta klimatskog uticaja osjeća se na najvećem dijelu Republike Srpske. Prostrani planinski masivi imaju planinsku klimu čije su odlike svježa i kratka ljeta, a duge hladne i snježne zime. Snježne padavine su obilne i dugo se zadržavaju, a visina padavina je iznad 1200 mm. Za razliku od planinske klime ovih prostora, brežuljkasta područja, te kotline i doline imaju nešto blažu klimu – planinsko-kotlinsku. Glavne njene odlike su umjereno topla ljeta i dosta hladne zime, sa prosječnom godišnjom temperaturom ispod 10°C, i visinom padavina od 700-1000 mm.

Južni dio Republike Srpske, odnosno prostor Hercegovine (Humine) ima izmijenjenu varijantu jadranske klime, dok se prostor Rudina odlikuje prelaznom varijantom između klime Humina i planinske klime. Klima Humina se odlukuje oslabljenim uticajem sa mora, pa su ljeta vrlo topla a zime dosta blage. Prosječna godišnja temperatura se kreće od 11° do 14°C. Raspored padavina je nepovoljan, pošto kiše najviše padaju u jesen i u zimu a najmanje u ljeto, kada se javljaju i kraći sušni periodi. Kišne padavine dominiraju nad snježnim. Za razliku od ovakvih klimatskih odlika hercegovačkih humina, klimu Rudina uglavnom karakterišu niže ljetne temperature i znatne zimske snježne padavine.

Sa hidrološkog aspekta, prostor Republike Srpske se može označiti kao relativno bogat površinskom i podzemnom hidrološkom mrežom. Svi glavni riječni tokovi hidrološki pripadaju slivu Crnog mora. Okosnica crnomorskog sliva je tok rijeke Save koji je nisko položen, te mu dotiču svi veći riječni tokovi – Una sa Sanom, Vrbas, Ukrina, Bosna i Drina. Sve one imaju kompozitni karakter riječnih dolina sa velikim padovima, te raspolažu značajnim hidroenergetskim potencijalom. U tom pogledu je posebno značajna Drina koja ima najrazvijeniji hidrološki sistem i ogroman hidroenergetski potencijal koji je još uvek nedovoljno valorizovan. I ostali riječni tokovi imaju veliki privredni značaj, mada uglavnom samo svojim donjim i srednjim tokovima pripadaju Republici Srpskoj. Izuzetak je Ukrina koja ima manji tok i teče po brdima između donjih tokova Vrbasa i Bosne.

Hidrografsku riječnu mrežu Republike Srpske upotpunjuje najveća i najznačajnija rijeka srpske Harcegovine – Trebišnjica, čiji je hidrografski potencijal gotovo u potpunosti valorizovan. Ona, kao i gotovo sva podzemna karstna hidrografska mreža pripada jadranskom slivu. Rijeke Srpske, pored hidroenergetskog potencijala, svojim kvalitetom predstavljaju značajnu komponentu turističke privrede. To se posebno odnosi na planinske tokove koji su veoma čisti i bogati riječnom ribom.

Pored bogatstva u riječnim tokovima, na prostoru Republike Srpske nalaze se brojni izvori i vrela koja su uglavnom pukotinskog i kontaktnog karaktera, a na brojnim rasjedima (npr. Savski rov) javljaju se značajni termomineralni izvori koji imaju ogroman banjsko-turistički značaj, te akumulaciona i prirodna, uglavnom cirkovna jezera.

Vegetacija Republike Srpske se odlukuje velikom raznolikošću, što je najvećim dijelom posljedica klimatskih uslova. Poseban značaj ima šumski kompleks, a među najrasprostranjenije spada područje klimazonalne vegetacije hrastovih šuma. Na sjeveru, uz obalu rijeke Save i njenih većih pritoka nalazi se pojas hrasta lužnjaka koji je mjestimično isprekidan šumama hrasta kitnjaka i običnog graba. Prostorno ovaj pojas se nastavlja na šumski pojas u Slavoniji poznat pod nazivom “slavonske hrastove šume”. Južnije, na brežuljkastim i uzdignutijim prostorima nalazi se šumska zajednica hrasta kitnjaka i običnog graba, a mjestimično su se razvile i bukove šume pretplaninskog pojasa..

S obzirom na to da je ovo panonsko i pretplaninsko biljnogeografsko područje koje je ujedno i najgušće naseljeno poljoprivrednim stanovništvom, zbog toga su i šumske zajednice svedene na manje površine. Manji lokaliteti hrasta kitnjaka i običnog graba susreću se i u dolini Neretvice u srpskoj Hercegovini.

Uski pojas gornjeg Podrinja i niska Hercegovina odlukuje se klimazovalnom vegetacijom hrasta medunca i crnog jasena, a u srednjem toku Drine i okolini Srbinja i Višegrada nalazi se uski pojas hrasta sladuna i cera.

Znatan dio prostora Republike Srpske nalazi se pod bukovom šumom, a na višim planinskim područjima razvile su se mješovite šumske zajednice bukve, jele i smreče. Kao glavni pratioci bukovih šuma jesu javor, brijest, bijeli jasen i druge vrste. Pojas bukovih šuma zauzima preddinarsko i dinarsko biljno geografsko područje. Nešto su raširenije u istočnim nego u zapadnim dijelovima Srpske.

Unutar šumskih vegetacionih područja, posebno na brdsko-planinskim prostorima, znatne površine su obrasle trapnom vegetacijom (livade i pašnjaci) i one su posebno značajne za razvoj stočarstva. Vegetacija Republike Srpske je veoma interesantna i sa aspekta značajnih endemskih vrsta što potvrđuje i prisustvo Pančićeve omorike u dolini Drine (prašuma Perućica kod Srbinja).

IZVOR: republikasrpska.net